Sân si là gì? Tham – sân – si là gì? Tại sao Đức phật lại ví nó là “tam độc” của cuộc đời người, không ngừng khuyên răng chúng ta nên tránh xa? Bạn đã thật sự hiểu được tham – sân – si?
Chúng ta phải sống như thế nào để cuộc đời đúng nghĩa? Để tận hưởng trọn vẹn một cuộc đời một kiếp người ngắn ngủi. Có cần thiết phải cứ vùi mình vào những toan tính, sân si người khác hay không? Nói thì nghe dễ nhưng làm thế nào khi bản năng của chúng ta là tham, là sân, là si? Hiểu về nó là cách tốt nhất để ta có những nhìn nhận thấu đáo hơn.
Sân si là gì?
Sân si theo nghĩa đầy đủ của nó là Tham – Sân – Si, có nguồn gốc trong Phật Giáo, nói lên 3 cái tính mà đời người nên tránh.
Sân si dùng để chỉ người có tính nóng tính, ganh tị, thù hận, cảm thấy khó chịu với sự thành công của những người khác, luôn cho mình là hơn hết.
Sân si hiểu cụ thể:
“Sân” trong sân si được hiểu là sự tức giận, dễ nổi nóng, có thể nảy sinh thù hằn mỗi khi không vừa lòng về điều gì đó hoặc khi không thỏa mãn hay giành lấy được thứ mình muốn, dễ nổi nóng vì bị xúc phạm. Người có tính “sân” có thể gây ra điều xấu và đôi khi là trái luân thường đạo lý. Đôi khi thậm chí những người có tính “sân” sau cơn giận thường còn tìm cách trả thù hãm hại người mà mình thù ghét.
“Si” trong sân si được hiểu là si mê, ngu muội, nhận diện đánh giá vấn đề, hay người khác một cách vô thức, theo cảm tính, không suy xét hiểu biết đúng sai để phán đoán việc tốt, xấu, lợi, hại… nên hay gây ra những chuyện có hại cho mình và người khác. Những người có tính “si” là người có tư duy chậm, bảo thủ và khó thuyết phục, thay đổi ý kiến của họ.
Trong xã hội, những con người có tính sân si không hề ít, và nên nhớ rằng nó chính là nguyên nhân dẫn đến nhiều đau khổ và bi kịch trong cuộc sống để có cách sống sao cho trọn vẹn một cuộc đời an yên.
Sân si trong tiếng Anh là gì?
“Sân” trong tiếng Anh là: Hatred – Chỉ sự căm thù, sự căm hờn, sự căm ghét và nóng giận khi bản thân bị xúc phạm hay không đạt được điều như ý, nhất là khi bản thân họ không bằng người khác họ biểu hiện rõ ràng tính cách này.
“Si” trong tiếng Anh là: Ignorance – Chỉ sự ngu dốt, sự thiếu hiểu biết, chỉ những người có đầu óc tư duy khá chậm, không phân biệt đúng sai. Những người này rất khó để thuyết phục và rất bảo thủ và cố chấp.
Nguồn gốc của cụm từ Sân si
Sân si hay Tham – Sân – Si là một cụm từ có nguồn gốc trong Phật pháp, Tham – Sân – Si được ví như ba thứ độc hại thường gọi là tam độc (Tham – Sân – Si), ba thứ tam độc này luôn nằm sâu trong thâm tâm của mỗi con người.
Với bất cứ ai nếu không hiểu biết và không biết cách kiểm soát chúng thì sẽ trở thành nạn nhân của tam độc. Bởi vì khi ba thứ chất độc này bộc phát làm con người đánh mất đi mọi thứ: Đạo đức, tình cảm, sự bình tĩnh, khả năng phán đoán….
Nghĩa của cụm từ Tham – Sân – Si
Tham – Sân – Si một cụ từ mang ý nghĩa giáo dục rất lớn, luôn được nhắc đến để con người tránh xa và có một cuộc sống tích cực hơn. Vậy ý nghĩa đầy đủ của Tham – Sân – Si là:
– “Tham”: nhu cầu, dùng để kích thích lòng tham vô đáy của con người, làm cho họ sẽ muốn có được và đoạt được thứ mình muốn bằng mọi cách.
+ Tham sắc: lòng tham của bản thân con người về sắc đẹp, mạng sống, nhục dục,…
+ Tham tài: lòng tham về tiền và vật chất như: Vàng, tiền, xe, nhà…
+ Tham danh: lòng tham của con người về danh vọng, quyền lực, tiếng tăm,…
– “Sân”: chỉ sự căm hận, thù ghét, nóng nảy,… của con người.
+ Sân về sắc, dục, quyền lợi,… của bản thân con người.
+ Sân về tiền tài, danh vọng, vật chất,… những điều mà người đó không thể đạt được.
+ Sân về những thứ người khác đạt được.
– “Si”: ám chỉ sự si mê, ngu muội, không làm chủ được bản thân của mình, bị những si mê đó làm che mắt đi không còn giữ vững được lý trí của bản thân. Si khiến bản thân rơi vào những tình trạng: Mất đi khả năng nhận biết đạo lý làm người; nhận biết bản chất của mọi chuyện; nhận diện tâm, thân của bản thân.
Sân si nghĩa là gì trên facebook?
Sân si trên Facebook được sử dụng theo nghĩa mà nó mang, dùng để ám chỉ những người nóng tính, thiếu hiểu biết và hay thù ghét, ganh tỵ.
Facebook là một trang mạng xã hội có lượng người dùng lớn rất lớn, nó không chỉ là một cuộc sống ảo mà còn có những ảnh hưởng nhất định đến tính cách, đời sống thường nhật của con người. Và trong danh sách bạn bè của bạn có chắc rằng họ chưa từng có ý ganh tị, đố kỵ hay ngược lại bạn chưa từng như vậy với ai. Lòng tham, sự đố kỵ của con người là từ trong thâm tâm cho dù nó không nhiều thì vẫn là có, không ai là không có, nhưng biết cách để kiềm chế nó là điều quan trọng.
Sân si trên các trang mạng xã hội nhất là Facebook tại vì sao? Vì nó dường như là một cuộc sống ảo của bạn mang cuộc sống thật lên đây, bạn chia sẻ hoạt động, hình ảnh, niềm vui, nỗi buồn,… và bạn bè thì người tốt, kẻ xấu bắt đầu lòng đố kỵ, sự ganh tị của họ bắt đầu, họ có quyền moi móc, nói xấu, ghét bỏ bạn,… bạn không biết được,
Sân si trên mạng xã hội chính là những kẻ ganh tị, thích phán xét theo cảm tính, tỏ ra mình hiểu biết nhưng bản chất không hề có một sự hiểu biết nào, gọi là ngu dốt.
Facebook càng phát triển mạnh thì những người có tính sân si sẽ càng trở nên tệ hơn. Bởi mạng xã hội đã tạo ra một môi trường chung, không tránh khỏi những so sánh không chỉ ngày một ngày hai mà kéo dài theo thời gian.
Bản thân đừng nên sân si ai dù là ở môi trường nào, trên mạng hay đời thật vì nó đang làm con người bạn trở nên xấu trong mắt mọi người.
Sân si có ý nghĩa gì khi thảo luận nhóm?
Sân si là tìm tòi, bảo vệ quan điểm của mình nó lại có ý nghĩa phần nào tích cực trong một cuộc thảo luận nhóm: bởi như vậy các thành viên có tinh thần trao đổi, cạnh tranh cùng nhau phát triển, làm cho cuộc hội nhóm không tẻ nhạt mà vô cùng sôi nổi bởi các ý kiến bảo vệ quan điểm riêng của cá nhân, từ đó tìm ra khuyết điểm và hỗ trợ lẫn nhau
Tuy nhiên sân si quá mức có thể gây ra bất mãn, sự cạnh tranh có thể dẫn đến trường hợp không lành mạnh như chơi xấu nhau, có thể khiến cuộc hội nhóm thành cuộc cãi vã, góp ý tìm ra khuyết điểm hỗ trợ đôi khi bị coi là chỉ trích gây ra thù hằn giữa các thành viên.
Có nên Sân Si trong cuộc sống? Tác hại nếu mắc phải?
Sân si nó được coi là tam độc sâu thẳm trong mỗi con người, nó có thể hủy hoại chính bản thân cá nhân và những người khác.
Sân si trong cuộc sống là một điều nên tránh, nếu có thể thì đừng bao giờ có tính này, bởi tất cả chỉ làm hại bản thân mà thôi. Sân si dễ nảy sinh sự đố kỵ, sự nóng nảy khi gặp việc gì đó bản thân không hoàn thành tốt hoặc kết quả không như mong đợi tạo nên tâm lý khiến bản thân tự xa lánh những người xung quanh. Trở nên tính toán thiệt hơn và làm cho các mối quan hệ xã hội đi đến ngõ cụt.
Chính vì vậy những người sân si trên MXH cũng như trong cuộc sống sẽ không bao giờ có thuận lợi ở sự nghiệp và công việc.
Sự ganh ghét, cạnh tranh hơn thua không bao giờ làm mình tiến bộ, hay có những thay đổi để có cái nhìn toàn diện về cuộc sống tốt đẹp, chỉ thấy những điều tiêu cực, điều này có ảnh hưởng đến sức khỏe phần nhiều.
Trong đời sống, nếu mỗi người không thể hiểu và chế ngự, kiểm soát lại những tính xấu này thì chính bản thân sẽ nhận kết quả đau khổ mà thôi. Cứ mãi sân si như vậy thì bạn sẽ là nguyên nhân gây nên mọi chuyện đau khổ của mình và người khác.
Con người chúng ta bản chất của lòng tham là không bao giờ là đủ, có được thứ này rồi sẽ mong muốn được thứ khác lớn hơn… tham lam quá thúc đẩy con người ta hành động sai trái, đi ngược lại đạo đức, vi phạm pháp luật chỉ để thỏa mãn lòng tham của cá nhân.
Lòng sân nổi lên tức là sự đố kỵ, ganh ghét với người khác thành công hơn mình, đó chính là việc xuất phát từ sự tự ti về bản thân, tuy nhiên bản thân mình sẽ bị thiệt thòi nhiều hơn bởi trước giờ lòng ganh ghét không bao giờ có kết tốt.
Sự “Si” con người ta rồi cũng bị bất kể thứ gì đó cám dỗ bản thân mình, làm chúng ta chỉ có và muốn có thứ đó, mọi thứ xung quanh dường như bị lu mờ, lúc này bạn phải thật tỉnh táo để nhận biết đúng sai. Những người này hay bị làm mờ lí trí chạy theo những thứ viển vông.
Tham – sân – si có tốt hay không?
Tham – Sân – Si chưa bao giờ được khuyến khích phát huy cả tuy nó là bản năng bên trong của con người, bởi những tính cách này có thể hủy hoại bản thân và người khác.
Tham – Sân – Si phải được kiềm chế, chế ngự để nó mãi chỉ ở ẩn sâu bên trong con người, vì
Nó có thể lớn mạnh đến nỗi dễ dàng điều khiển hành động của bạn theo hướng tiêu cực.
Mỗi cuộc đời trong cộng đồng này ai cũng đều có tính sân si, chỉ khác nhau là chúng ta ai là người có ít, người có nhiều, người biểu hiện ra bên ngoài, người giấu kín ở bên trong, người biết tiết chế chúng hay người cố tình khiến chúng trở thành bản năng.
Tham -Sân – Si chưa bao giờ mang lại cho ai đó trong cuộc đời này điều tốt đẹp, Phật giáo cũng đã chỉ ra những gì bạn cần tránh trong cuộc đời này chính là nó.
Đó là điều không tốt nên bạn cần phải làm cho chúng không có cơ hội để vùng dậy, để làm được điều đó cần bạn biết điều chỉnh cảm xúc, sống một cách tích cực bằng những suy nghĩ thông thoáng, biết tiếp thu, học hỏi những điều hay, cái mới và loại bỏ những cái xấu xa, lạc hậu ra khỏi cuộc sống của mình, vì một sự an yên trong chính tâm hồn của bạn.
Làm thế nào để bỏ bớt tính sân si?
Tham – Sân – Si vốn tồn tại trong sâu thẳm con người, chỉ cần một chút không tiết chế, không kiểm soát là nó có thể bộc phát ra, không ai trong chúng ta không có lòng sân si hay lòng tham.
– Để tránh được sân si hay tham – sân – si, cần phải biết tiết chế cảm xúc của bản thân, hiểu được bản thân mình muốn gì và cần gì, biết cách nỗ lực đạt được thành tựu một cách minh bạch.
– Hãy tập nhìn nhận từng sự việc ở nhiều góc độ khác nhau, nhìn dưới góc độ của bản thân, của người khác tức là tự đặt mình vào vị trí của người khác mà cảm nhận sự việc.
– Không nên quá tin tưởng vào người khác dù đó là bất cứ ai, phải biết nhận định điều đúng sai, đừng biến mình thành công cụ để người khác lợi dụng.
– Luôn giữ cái tâm trong sáng, thanh tịnh, an nhàn, tĩnh lặng để nhìn nhận cuộc sống này.
– Để bỏ tính sân si, bạn cần biết điều chỉnh được cảm xúc, biết sống tích cực bằng những suy nghĩ thông thoáng, biết tiếp thu, học hỏi những điều hay, cái mới và loại bỏ những cái xấu xa, lạc hậu ra khỏi cuộc sống của mình.
– Hãy trân trọng những gì bạn có, cuộc đời mỗi người ngắn ngủi vô cùng. Sân si sẽ không bao giờ làm bạn hạnh phúc. Hãy trân trọng những gì mà mình đã có và cố gắng vươn đến những mục tiêu tốt đẹp phía trước.
– Hãy quên đi những điều nhỏ nhặt, vặt vãnh để cuộc sống mình có ý nghĩa hơn.
– Ngừng so sánh bản thân mình với ai đó, hãy so sánh bạn của hôm nay với ngày hôm qua vì chỉ có như vậy bạn mới có thể thay đổi bản thân tiến lên phía trước.
– Không nên đánh giá mọi chuyện qua vẻ bề ngoài của nó vì nếu có hiểu thật sự bên trong thì cũng chưa chắc bạn có phán xét đánh giá đúng.
– Chấp nhận những điều không thể thay đổi và thay đổi những điều không thể chấp nhận.
– Hãy luôn suy nghĩ, nhìn nhận mọi vấn đề bằng tâm lý tích cực, tìm đến những thứ vui vẻ giúp tâm trạng thoải mái hơn.
– Dành thời gian cho bản thân để nghỉ ngơi, thư giãn sau những ngày làm việc căng thẳng.
Người mang tính “Tham – Sân – Si” thường như thế nào?
Tham – sân – si là những tính cách tiêu cực, có hại của con người: ham muốn không giới hạn, lòng đố kỵ, sự ganh ghét, thù hận có thể dẫn đến việc hãm hại lẫn nhau để đạt được điều mong muốn cá nhân.
Người có tính tham – sân – si bao giờ cũng trong trạng thái u uất, ganh ghét với người khác, có thể nói là họ dành cả cuộc đời để so sánh, nhòm ngó người khác mà không biết tận hưởng, hưởng thụ cuộc sống của mình, lúc nào cũng luôn muốn thể hiện để được công nhận, muốn vượt qua người khác, sống trên người khác nên cuộc sống lúc nào cũng áp lực, gây ra tính trạng quá sức, mệt mỏi cho bản thân.
Với những người này lòng tham là không có hạn, nên với họ không biết bao nhiêu là đủ, bao nhiêu là vừa, và đâu là điểm dừng để có một cuộc sống vẹn tròn, hạnh phúc.
Một xã hội mà lòng tham – sân – si hiện diện quá nhiều sẽ khó có thể phát triển được, bởi họ luôn muốn vùi dập lẫn nhau, hãm hại nhau để đạt được mục đích của mình mặt khác những người này đều chậm tiếp thu, có tư tưởng bảo thủ, không dễ chấp nhận lẽ phải hay sự thua cuộc.
Tham – sân – si chỉ sẽ hại bản thân cá nhân, không giúp chúng ta hơn ai cả mà ngược lại lại bị thụt lùi, bị bỏ lại phía sau một cách không ai thương cảm, bị tách biệt dần dần với xã hội, với cuộc sống xung quanh.
Những người này thường chỉ thấy cái lợi cho mình, sẵn sàng trở mặt, quay lưng lại với công ơn người giúp đỡ, kiểu người “gió chiều nào xoay chiều đó” dễ thất bại, và mãi không bao giờ bằng người ta được.
Làm thế nào để tránh được tham – sân – si?
Trong xã hội người có tính Sân Si không phải là ít, họ luôn cho mình là nhất, ít người kính trọng bởi họ chỉ biết sống cho bản thân mà thôi.
Để tránh được Tham – sân – si ở đây không phải là né tránh nó không được ăn nhập vào cơ thể mà thực sự nó đã có sẵn trong con người, tranh ở đây là tìm cách kiềm chế, khắc chế kiểm soát sự bùng dậy của chúng từ trong sâu thẳm con người.
Phật cũng đã khuyên nhủ chúng ta và nhắc nhở chúng ta cần tránh tham – sân – si để có được cuộc sống tốt hơn là vậy, vì chúng là “tam độc” có hại chứ không có lợi. Muốn tránh được tham – sân – si là bản thân người đó phải tự giúp mình, ý chí sức mạnh của mình mới có thể làm chủ con người mình, kìm hãm lại “tam độc” độc hại ấy bằng những cách như sau:
– Trước hết phải tự tạo cho mình một môi trường tốt với những điều tốt, tình yêu thương, chia sẻ, năng lượng tích cực.
– Môi trường tốt rồi, xây dựng quan hệ bạn bè tốt và sự nỗ lực bản thân không ngừng hướng về điều thiện, điều tốt để che lấp, xua đuổi ý ác, cái ác.
– Là ngẫm nghĩ về hậu quả tai hại khi các ý ác dẫn tới tội ác và sự trừng phạt, không nghĩ tới điều ác, để nó có thể làm giảm sức mạnh của nó.
– Rèn luyện ý chí của bạn thân, ý chí mạnh mẽ là điều cần nhất cho mọi suy nghĩ hướng về tương lai tốt.
Cuộc đời là một chuỗi quan hệ có kết nối với nhau, không ai sống riêng lẻ độc lập mà có thể tồn tại, nhưng sống cộng đồng như vậy là không tránh khỏi những so sánh, ganh tỵ là điều tất nhiên, tham – sân – si lại vốn dĩ ở trong con người.
Mỗi cuộc đời là một màu hoa khác nhau, không ai giống ai nên đừng bao giờ sân si ai cả, hãy cố gắng sống an nhiên, tự tại, ai rồi cũng có một vòng đời “sinh – lão – bệnh – tử” đừng để thời gian ganh đua với mọi người, lòng đố kỵ chiếm hết thời gian.
Hiểu được tham – sân – si hay sân si mong rằng bản thân mỗi người nên có cách nhìn nhận sống sao cho cuộc đời là một hương thơm lưu truyền về sau.
Và đặc biệt với giới trẻ hiểu được cái hại mà lòng sân si đem tới cho con người như thế nào sẽ giúp họ sống bớt đi những cái tính tiêu cực này, không chỉ trên MXH mà cả trong cuộc sống thực tại.
Người có tính Sân Si sẽ không bao giờ đạt được thành công, luôn bị người khác coi khinh, ghét bỏ,… chỉ vì sự ích kỷ và đố kỵ, mọi thứ họ nhận được đều do họ chuốc lấy mà thôi.