Trong thời gian gần đây, Stem được rất nhiều ba mẹ quan tâm và muốn con mình được theo học. Bắt nguồn từ Mỹ, Stem tạo nên làn sóng thay đổi tư duy về giáo dục cho trẻ. Vậy Stem là gì? Tại sao giáo dục Stem lại được nhiều người đón nhận như vậy? Hãy theo dõi bài viết sau đây để tìm ra câu trả lời bạn nhé!

Stem là gì?
Stem là một chương trình giảng dạy dựa trên ý tưởng trang bị cho người học những kiến thức, kĩ năng liên quan đến khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học – theo cách tiếp cận liên môn (interdisciplinary). Người học có thể áp dụng những điều đã học để giải quyết vấn đề trong cuộc sống hàng ngày. Stem kết hợp chúng thành một mô hình học tập gắn kết dựa trên các ứng dụng thực tế. Học sinh phải có khả năng phân tích, tổng hợp, kết hợp để biết cách làm thế nào cân bằng các yếu tố liên quan nhằm có được một giải pháp tốt nhất trong thiết kế và xây dựng quy trình.
Giáo dục Stem không hướng đến mục tiêu đào tạo để học sinh trở thành những nhà toán học, nhà khoa học, kỹ sư hay những kỹ thuật viên. Stem chủ yếu trang bị cho học sinh kiến thức, kỹ năng để làm việc và phát triển trong thế giới công nghệ hiện đại ngày nay.
Giáo dục STEM tạo ra những con người có thể đáp ứng được nhu cầu công việc trong sự phát triển kinh tế, xã hội của quốc gia. Tác động tích cực đến sự thay đổi của nền kinh tế tri thức trong bối cảnh toàn cầu hóa.
Stem và những cách viết tắt liên quan
STM (khoa học, kỹ thuật và toán học hoặc khoa học, công nghệ và y học, hoặc khoa học, kỹ thuật và y tế)
eSTEM (STEM môi trường)
iSTEM (Khuyến khích Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học); Xác định những cách mới để giảng dạy các lĩnh vực liên quan đến STEM.
METALS (STEAM + Logic), được giới thiệu bởi Su Su tại trường Cao đẳng Giáo viên, Đại học Columbia.
STREM (Khoa học, Công nghệ, Robotics, Kỹ thuật và Toán học); Thêm robot như một lĩnh vực.
STREM (Khoa học, Công nghệ, Robotics, Kỹ thuật và Đa phương tiện); Thêm Media như là một lĩnh vực.
STREAM (khoa học, công nghệ, robotics, kỹ thuật và toán học); Thêm lĩnh vực người máy
STEAM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học)
STEAM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học ứng dụng); Tập trung hơn vào toán học ứng dụng
GEMS (Kỹ thuật, Toán học và Khoa học và Nữ giới); Được sử dụng cho các chương trình khuyến khích nữ giới vào các lĩnh vực khoa học này.
BEMS (Kỹ thuật, Toán học và Khoa học và Nam giới); Được dùng cho các chương trình khuyến khích nam giới vào các lĩnh vực khoa học này.
STEMM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học, và y học)
AMSEE (Toán học Ứng dụng, Khoa học, Kỹ thuật và Kinh doanh)
3 mức độ áp dụng giáo dục Stem trong giáo dục
Ứng dụng dạy học theo phương pháp giáo dục Stem
Đây là hình thức tổ chức giáo dục Stem chủ yếu trong nhà trường. Các bài học, hoạt động giáo dục Stem được triển khai ngay trong quá trình dạy học các môn học Stem theo cách tiếp cận liên môn. Các chủ đề, bài học, hoạt động Stem bám sát chương trình của các môn học thành phần.
Hoạt động trải nghiệm trong chương trình giáo dục Stem
Trong hoạt động trải nghiệm của Stem, học sinh được khám phá các ứng dụng khoa học, kỹ thuật trong thực tiễn đời sống. Qua đó, nhận biết được ý nghĩa của khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học đối với đời sống, nâng cao hứng thú học tập các môn học Stem. Đây chính là lý do Stem thu hút được nhiều sự quan tâm.
Trải nghiệm Stem còn có thể được thực hiện thông qua sự hợp tác giữa trường trung học với các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp. Nhờ đó kết hợp được thực tiễn phổ thông với ưu thế về cơ sở vật chất của giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp.
Hoạt động nghiên cứu khoa học, kĩ thuật
Giáo dục Stem được triển khai thông qua hoạt động nghiên cứu khoa học và tổ chức các cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật. Hoạt động này dành cho những học sinh có năng lực, sở thích và hứng thú tìm tòi, khám phá khoa học, kỹ thuật giải quyết các vấn đề thực tiễn.
Tổ chức tốt hoạt động câu lạc bộ Stem cũng là tiền đề phát triển hoạt động sáng tạo khoa học kỹ thuật và triển khai các dự án nghiên cứu. Tham gia các hoạt động nghiên cứu giúp người học nhận ra mình thích ngành nghề gì và có định hướng cho mình từ sớm.

Những lợi thế khi học ngành Stem tại Mỹ
Theo chương trình OPT – Optional Practical Training program , các sinh viên đang theo học chương trình Stem sẽ được phép ở lại làm việc tại Mỹ trong thời gian 29 tháng kể từ khi tốt nghiệp. Đây là một lợi thế rất lớn đối với những ai có hứng thú với nước Mỹ.
Tầm quan trọng của Stem?
Theo dự báo từ Cục thống kê lao động Hoa Kỳ lượng lao động Stem sẽ tăng lên 23% trong 3 năm tiếp theo. Cơ hội nghề nghiệp của người theo học Stem như sau:
Khoa học máy tính là 71%
Kỹ thuật truyền thông chiếm 16%
Khoa học vật lý là 7%
Khoa học đời sống chiếm 4%
Toán học 2%.
Nhu cầu tuyển dụng các công việc liên quan đến Stem không chỉ tăng ở Hoa Kỳ mà còn ở nhiều nước trên thế giới. Hiện nay, người ta đã nhìn rõ được thế mạnh của giáo dục Stem và ngày càng trọng dụng những người theo học chương trình này.
Giáo dục Stem quan trọng như thế nào đối với nước Mỹ?
Năm 2014 chính quyền Obama đầu tư 3,1 tỷ đô la vào các chương trình liên bang về giáo dục Stem, với mức tăng 6,7% so với năm 2012. Các khoản đầu tư sẽ được thực hiện để tuyển dụng và hỗ trợ giáo dục ngành Stem, cũng như hỗ trợ các trường trung học tập trung vào Stem với Mạng lưới đổi mới. Ngân sách cũng đầu tư vào các dự án nghiên cứu tiên tiến cho giáo dục, để hiểu rõ hơn về công nghệ học tập thế hệ tiếp theo.
Tất cả những nỗ lực này là để đáp ứng một mục tiêu tập trung duy nhất đó là xây dựng nền móng phát triển đất nước trên giáo dục Stem. Stem tạm tâm lý thoải mái cho người học từ đó chất lượng của việc học được nâng cao. Định hướng được tương lai và mục tiêu nghề nghiệp từ sớm điều này vô cùng cần thiết đối với thế hệ trẻ. Mỹ đã và đang đầu tư vào Stem với số tiền khủng, đây là cách giúp Mỹ luôn đứng đầu trên thế giới về nhiều lĩnh vực.

Phương pháp giáo dục của Stem
Stem là phương pháp giáo dục tích hợp 4 bộ môn, bao gồm Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Mathematics (Toán học). Điểm đặc biệt của phương pháp này là cách tiếp cận liên ngành trong quá trình học và lồng ghép các kiến thức lí thuyết trong bối cảnh thực tiễn. Nhờ vậy, học sinh có cái nhìn vừa đa chiều vừa có tính ứng dụng cao.
Tại Việt Nam, Stem đặc biệt được quan tâm. Năm 2017, chính phủ đã ra định hướng áp dụng Stem vào chương trình phổ thông, thí điểm tại một số điểm như trường Tiểu học FPT.
Phương pháp giáo dục Stem áp dụng trong giảng dạy như thế nào?
Những kiến thức và kỹ năng của 4 bộ môn phải được tích hợp, lồng ghép và bổ trợ cho nhau trong quá trình học tập theo phương pháp của Stem. Giúp người học không chỉ nắm vững nguyên lí mà còn áp dụng chúng vào thực tiễn cuộc sống.
Trong đó, chữ S đầu tiên đại diện cho môn Khoa học (Science). Bộ môn này sẽ trang bị kiến thức về khái niệm, nguyên lý và các định luật tạo nên cơ sở lý thuyết khoa học.
T đại diện cho Công nghệ (Technology).Bộ môn này sẽ được đào tạo để có thể truy cập, hiểu, sử dụng và quản lý được công nghệ trong cuộc sống, từ những vật dụng đơn giản như chiếc quạt, mạch điện đến những hệ thống tinh vi hơn như internet.
Chữ E đại diện cho Kỹ thuật (Engineering). Với bộ môn này, người học sẽ được đào tạo với mục tiêu là có thể thấu hiểu quy trình và hoàn thiện kỹ năng trong sản xuất. Để học tốt môn này, học sinh phải rèn luyện khả năng tổng hợp để có cái nhìn toàn diện khi đưa ra các giải pháp thiết kế và xây dựng quy trình.
M đại diện cho Toán học (Mathematics). Học sinh được đào tạo kỹ năng toán học tốt sẽ có khả năng thể hiện các ý tưởng một cách chính xác, có thể áp dụng vào cuộc sống hằng ngày.
Như vậy, đào tạo theo hướng liên ngành sẽ giúp các con phát triển bản thân được tối đa – từ tư duy logic với Toán, kiến thức khoa học, nắm bắt công nghệ đến việc tự tin ứng dụng vào kỹ thuật. Bên cạnh đó, nhờ được học bằng thực tiễn, người học có khả năng nhìn nhận nhu cầu và phản ứng của xã hội trước những vấn đề kỹ thuật của đời sống.
Bắt đầu với Stem như thế nào?
Với làn sóng công nghệ 4.0, STEM luôn nằm trong số những ngành học đem lại triển vọng nghề nghiệp tốt nhất. Đối với các em được học STEM từ cấp tiểu học, trung học cơ sở, đây là bước khởi đầu tốt nếu muốn đi xa hơn trên con đường nghiên cứu hay kỹ thuật. Đối với sinh viên, việc theo học các chuyên ngành STEM sẽ mang tới cơ hội nghề nghiệp cực rộng mở cùng mức lương vượt trội so với các ngành khác. Vì vậy việc chọn một trường có phương pháp giáo dục Stem là điều mà rất nhiều phụ huynh cân nhắc.
Mục tiêu của giáo dục Stem
Mục tiêu của Stem có thể được xếp vào 3 nhóm chính như sau:
Xây dựng năng lực nhận thức STEM cho thể hệ công dân tương lai
Chuẩn bị những năng lực cần thiết cho nguồn lực lao động trong thế kỷ 21
Tập trung nghiên cứu, phát triển và đổi mới trong lĩnh vực giáo dục ngành nghề STEM.
Đặc điểm của giáo dục Stem
5 đặc điểm chính của giáo dục STEM để phân biệt với các chương trình khác:
- Tập chung vào sự tích hợp
- Liên hệ với cuộc sống thực
- Hướng đến phát triển kỹ năng của thế kỷ 21
- Thách thức học sinh vượt lên chính mình
- Có tính hệ thống và gắn kết giữa đa dạng các bài học.
Những ngộ nhận thường gặp của giáo dục Stem
- Giáo dục STEM là học lập trình và lắp ráp robot, máy móc
- Giáo dục STEM làm mất đi nền tảng giáo dục xã hội và nhân văn truyền thống
- Giáo dục STEM đòi hỏi đầu tư nhiều vào cơ sở vật chất và tiền của
- Giáo dục STEM chỉ dạy được học sinh trung học, không dạy được trẻ mẫu giáo, tiểu học.
- Giáo dục STEM chỉ phù hợp với học sinh nam
- Các chương trình giáo dục hiện nay sẽ bị xóa sổ, tụt hậu vì STEM
Tại sao giáo dục Stem lại đặc biệt quan trọng đối với trẻ
Cách mạng công nghiệp 4.0
Thời đại 4.0, thời đại nhảy vọt của internet vạn vật (IOT), trí tuệ nhân tạo (AI), thực tế ảo (VR), tương tác thực tế ảo tăng cường (AR), mạng xã hội (social network), di động (mobile), phân tích dữ liệu lớn (analytics of big data) và điện toán đám mây (cloud computing) (viết tắt thành SMAC)… để chuyển hóa phần lớn thông tin thế giới thực thành thế giới số.
Trong tương lai người ta không cần một người chuyên một lĩnh vực nữa mà là kiến thức tổng hợp để giải quyết vấn đề. Vì vậy Stem chính là hành trang phù hợp mà các bé cần được trang bị để bước vào cuộc cách mạng lần 4 này.
Sự chuẩn bị cho tương lai
Nhiều nghiên cứu đã cho thấy vai trò quan trọng và sự ảnh hưởng lớn của giai đoạn khởi đầu của quá trình giáo dục, tức là giai đoạn mầm non và tiểu học, đối với sự phát triển và trưởng thành của sự nghiệp con người. Chất lượng của chương trình giáo dục sớm được đánh giá là có ý nghĩa rất lớn đến sự phát triển nhận thức và hình thành hành vi cho trẻ. Học Stem đối với giai đoạn giáo dục sớm không phải là học sớm để biết nhiều kiến thức mà tạo cơ hội cho trẻ trải nghiệm, kích thích phát triển các giác quan, cảm xúc mang lại niềm vui thích và hòa hứng cho trẻ học tập về sau.
Hướng nghiệp từ những bài học cấp tiểu học
Hướng nghiệp được hiểu theo nghĩa rộng là giúp học sinh tìm hiểu được các ngành nghề trong tương lai và thấy được đam mê cũng như năng lực mình. Do đó, hướng nghiệp là một quá trình lâu dài, phải gắn liền và xuyên suốt trong chương trình học phổ thông, để học sinh có điều kiện tìm hiểu toàn diện và đa dạng các lĩnh vực, cũng như có được nhiều cơ hội hình thành sở thích và thể hiện được năng lực của bản thân.
Bài viết trên đã cung cấp đầy đủ nhất giúp bạn hiểu rõ Stem là gì và Stem cần thiết cho thời đại 4.0 thế nào. Tương lai của con em bạn phụ thuộc vào lựa chọn của bạn ở hiện tại, vì vậy hãy lựa chọn phương pháp giáo dục phù hợp nhất bạn nhé.