Gluten là một khái niệm gây tranh cãi rất nhiều ở hiện tại. Rất nhiều ý kiến trái chiều về tác dụng của Gluten khiến nhiều người lo lắng. Vậy Gluten là gì? Gluten có tốt cho sức khỏe không? Hãy theo dõi bài viết sau đây để hiểu hơn về Gluten các bạn nhé!
Gluten là gì?
Gluten là loại protein chính có trong lúa mì và nhiều loại ngũ cốc khác nhau. Về bản chất, gluten là một tập hợp lớn bao gồm hàng trăm loại protein riêng biệt có mối liên hệ với nhau, mà quan trọng nhất, chủ yếu nhất là gliadin và glutenin. Protein chính có trong lúa mạch đen (rye) là secalin, trong lúa mạch (barley) là hordein, và trong yến mạch là avenins, và chúng đều được đề cập chung dưới cái tên gluten.
Khái quát nhất, các protein gliadin và glutenin được coi là đại diện của các protein thực vật không tan trong nước, nhưng có thể chiết tách được bằng ethanol ngậm nước, đặc trưng bởi nồng độ cao glutamine (38%) và proline (20%) còn lại.
Các protein thuộc nhóm gluten có thể được phân vào các dưới nhóm dựa vào các yếu tố khác nhau, bao gồm thành phần lưu huỳnh (sulfur), khối lượng phân tử, và phân chia sâu hơn nữa thành các alpha, beta, gamma, và omega (α, β, γ, và ω) gliadin dựa vào sự khác biệt của cấu trúc cơ bản. Mỗi một protein thuộc nhóm gluten lại được liên kết bởi sức mạnh của lực cộng hóa trị và các lực khác, kết hợp với cấu trúc cơ bản và sự tương tác giữa các protein hình thành nên những tính chất độc nhất mà gluten sở hữu.
Vì sao gluten lại là thành phần phổ biến trong thực phẩm và đồ ăn?
Lúa mì là một trong những loại ngũ cốc được gieo trồng, thu hoạch, tiêu thụ và giao dịch thương mại lớn nhất thế giới. Trong thành phần của lúa mì, protein chiếm từ 8% tới 15%, trong đó albumin hoặc globulin chỉ chiếm từ 10% tới 15%, còn gluten chiếm từ 85% đến 90% (mà chủ yếu là hai loại protein gliadin và glutenin). Các giống loài lúa mì và các loại ngũ cốc có họ với lúa mì có thành phần protein khác nhau, ở cả thành phần cấu thành cũng như sự phân chia tỉ lệ của các protein thuộc nhóm gluten. Bánh mì và các sản phẩm như pasta, bánh ngọt, bánh kem, bánh quy,… đa phần được làm từ bột mì, do đó trong thành phần sẽ chứa gluten.
Gluten bền với nhiệt và có khả năng hoạt động như một yếu tố gắn kết hoặc yếu tố làm đầy, yếu tố làm dày, yếu tố tạo màu, yếu tố tạo hương, gluten được sử dụng phổ biến làm chất phụ gia trong công nghiệp chế biến nhằm tăng cường màu sắc, hương vị, và ngoại quan của các sản phẩm (như trong các loại kẹo, mứt, kem, bơ, gia vị, nhân nhồi, nước ướp, nước chấm, nước sốt, thịt chế biến, thịt chay giả mặn,… và cả trong một số loại thuốc và dược phẩm nhất định).
Tại sao lại quan tâm sản phẩm sử dụng có chứa gluten hay không?
Một số người có thể sẽ không thích hợp để sử dụng các sản phẩm có chứa gluten, như những bệnh nhân mắc bệnh celiac, nhạy cảm với gluten mà không phải celiac, thất điều gluten,… Gliadin chứa các trình tự peptide có tính kháng cao đối với các yếu tố phân giải protein của dạ dày, tụy và ruột trong hệ thống đường tiêu hóa của con người. Gliadin khó tiêu bởi các amino acid, proline, glutamine (vốn không thể bị phân giải bởi nhiều loại enzyme phân giải protein khác nhau) chiếm tỉ trọng cao trong thành phần của nó; và chính cấu trúc vững chắc và chặt chẽ do mật độ cao proline tạo ra là nguyên nhân gây khởi phát các phản ứng miễn dịch bất lợi gặp phải trong bệnh celiac.
Sự khác biệt về cấu trúc của α, γ, và ω gliadin cũng như glutenin cũng đã được xác định là nguyên nhân gây khởi phát bệnh celiac. Tuy có hàng trăm peptide của gluten được dự đoán có khả năng kích hoạt đáp ứng miễn dịch của tế bào T, nhưng α gliadin có tính trội miễn dịch nhất, và ở mỗi bệnh nhân mắc bệnh celiac thì bản thân người đó chỉ phản ứng với một vài loại trong số hàng trăm loại có khả năng khởi động đáp ứng của tế bào T.
Thực phẩm và đồ ăn nào có chứa gluten?
Gluten là thành phần protein chính của lúa mì cũng như các loại ngũ cốc có họ với lúa mì, đồng thời gluten cũng có mặt rộng rãi trong các sản phẩm thực phẩm với nhiều vai trò khác nhau:
Sử dụng để làm chất làm đầy trong các loại kẹo, kem, bơ, gia vị, nhân nhồi, nước ướp, nước chấm, nước sốt,…
Sử dụng để làm chất làm đầy và chất bao bọc trong chế biến mứt, kẹo,… trong một số sản phẩm dược phẩm.
Sử dụng trong các sản phẩm thịt chế biến, hải sản hoàn nguyên và các loại thịt chay(đây là nhóm sản phẩm ít người nghĩ tới chúng có chứa gluten).
Bên cạnh đó gluten còn được tách chiết từ lúa mì hoặc được biến đổi để sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, chẳng hạn như tăng cường cấu trúc liên kết trong các sản phẩm bánh ngọt công nghiệp, hay tăng hàm lượng protein cho các sản phẩm bột mì,…
Các loại thực phẩm, đồ ăn chứa gluten có rất nhiều và phổ biến, bao gồm:
Lúa mì, lúa mạch, lúa mạch đen, tiểu hắc mạch (lúa mì có rất nhiều giống khác nhau đều chứa gluten chẳng hạn như durum, einkorn, emmer, kamut, spelt,…).
Ngô, gạo, diêm mạch (quinoa), tuy nhiên gluten trong những sản phẩm này dường như lại không gây phản ứng như gluten có trong lúa mì, lúa mạch, lúa mạch đen, tiểu hắc mạch.
Các loại bia (beer, ale, porter, stout) vì chúng thường chứa lúa mạch.
Bánh mì.
Lúa mì bulgur.
Các loại bánh ngọt.
Các loại kẹo.
Ngũ cốc tổng hợp.
Bánh thánh (communion wafer).
Các loại bánh quy và bánh mặn.
Bánh nướng crouton.
Khoai tây chiên.
Các loại nước sốt.
Các loại thịt, hải sản chay giả mặn.
Mạch nha, hương mạch nha và các sản phẩm từ mạch nha khác.
Bánh mì không men (matzo).
Pasta.
Xúc xích và các loại thịt chế biến.
Các loại sốt cho salad.
Các loại đồ ăn vặt hỗn hợp.
Các loại súp, nước dùng hoặc súp hỗn hợp.
Vì sao gluten không tốt đối với một số người?
Hầu hết con người có khả năng chịu được gluten. Tuy nhiên, nó có thể gây rắc rối cho những người có một số bệnh trạng nhất định.
Bệnh celiac
Bệnh celiac, hay còn gọi là coeliac, là hình thức nghiêm trọng nhất của chứng không dung nạp gluten. Nó ảnh hưởng đến khoảng khoảng 0,7-1% dân số.
Đây là một rối loạn tự miễn dịch có liên quan đến việc cơ thể coi gluten là kẻ xâm lược từ bên ngoài. Hệ thống miễn dịch tấn công các gluten cũng như niêm mạc ruột.
Thiệt hại này thành ruột, và có thể gây thiếu dinh dưỡng, thiếu máu, các vấn đề tiêu hóa nặng và nguy cơ gia tăng của nhiều bệnh.
Các triệu chứng phổ biến nhất của bệnh celiac là tiêu hóa khó khăn, tổn hại đến mô tế bào trong ruột non, đầy hơi, tiêu chảy, táo bón, nhức đầu, mệt mỏi, phát ban da, trầm cảm, giảm cân và phân có mùi hôi.
Tuy nhiên, một số người bị bệnh celiac không có triệu chứng tiêu hóa, nhưng lại có thể có các triệu chứng khác như mệt mỏi hoặc thiếu máu.
Vì lý do này, bệnh celiac có thể rất khó chẩn đoán. Trong thực tế, có đến 80% những người bị bệnh celiac không biết mình mắc bệnh.
Chứng mẫn cảm với gluten không gây bệnh celiac
Có nhiều người khi kiểm tra không thấy dương tính với bệnh celiac, nhưng vẫn phản ứng tiêu cực với gluten.
Tình trạng này gọi là chứng mẫn cảm với gluten không gây bệnh celiac.
Hiện chúng ta không biết được có bao nhiêu người mắc phải chứng bệnh này, nhưng ước tính là khoảng 0.5-13%.
Các triệu chứng của chứng mẫn cảm với gluten bao gồm tiêu chảy, đau bụng, mệt mỏi, đầy hơi và trầm cảm.
Không có định nghĩa rõ ràng nào về chứng mẫn cảm với gluten không gây bệnh celiac, những việc chẩn đoán được thực hiện khi một bệnh nhân có phản ứng tiêu cực với gluten, trong đó bệnh celiac và dị ứng với celiac đã bị loại trừ.
Một số chuyên gia lại tin rằng đây không phải là một chứng bệnh có thực. Họ nghĩ rằng tác dụng phụ là do tưởng tượng hoặc gây ra bởi các chất khác chứ không phải gluten.
Một nghiên cứu quan sát gần 400 người về việc tự chẩn đoán chứng không dung nạp gluten và nghiên cứu xem liệu họ có cải thiện chế độ ăn không có gluten hay không.
Kết quả cho thấy chỉ có 26 người có bệnh celiac, trong khi 2 người dị ứng lúa mì. Chỉ 27 trong số 364 người còn lại được chẩn đoán là mẫn cảm với gluten.
Điều đó có nghĩa rằng trong số 400 người nghĩ rằng họ không thể dung nạp gluten thì chỉ có 55 người (14,5%) thực sự gặp vấn đề với gluten.
Nhiều người nghĩ rằng họ mắc chứng không dung nạp gluten thực sự có những nguyên nhân khác gây ra các triệu chứng của mình.
Hội chứng ruột kích thích, dị ứng với lúa mì và những bệnh khác
Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một rối loạn tiêu hóa thường gặp gây ra các triệu chứng như đau bụng, chuột rút, đầy hơi và tiêu chảy. Đó là một chứng rối loạn mãn tính, nhưng nhiều người có thể chế ngự các triệu chứng của họ bằng chế độ ăn uống, thay đổi lối sống và kiểm soát căng thẳng.
Điều thú vị là các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, một số người mắc IBS có thể có lợi khi ăn chế độ không có gluten. Đối với khoảng 1% dân số, dị ứng lúa mì gây ra các vấn đề tiêu hóa sau khi tiêu thụ gluten.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn không có gluten có thể có lợi cho một số người mắc bệnh tâm thần phân liệt, tự kỷ và một căn bệnh gọi là mất điều hòa gluten.
Làm thế nào để biết bạn có mắc chứng không dung nạp gluten hay không?
Cảm giác khó chịu khi tiêu hóa là dấu hiệu phổ biến nhất của chứng không dung nạp gluten. Ngoài ra bạn có thể bị thiếu máu hoặc khó tăng cân.
Để tìm hiểu điều gì gây ra sự khó chịu của bạn, đầu tiên hãy yêu cầu bác sĩ kiểm tra xem bạn có mắc bệnh celiac hay không.
Có hai cách chính để tìm hiểu xem bạn có mắc bệnh celiac hay không:
Xét nghiệm máu: Có một số loại xét nghiệm máu dùng để kiểm tra kháng thể. Một trong những loại phổ biến nhất gọi là xét nghiệm TTg-IgA. Nếu kết quả dương tính thì thường người ta sẽ đề nghị làm sinh thiết mô để xác nhận kết quả.
Sinh thiết từ ruột non: Chuyên gia y tế sẽ lấy một mẫu mô nhỏ từ ruột non để phân tích.
Nếu bạn nghĩ rằng mình có thể mắc bệnh celiac thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thử chế độ ăn không có gluten. Điều này giúp cho việc chẩn đoán chính xác dễ dàng hơn.
Nếu bạn không bị bệnh celiac thì cách tốt nhất để tìm hiểu xem bạn có mẫn cảm với gluten hay không là tuân theo chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt trong vài tuần để xem các triệu chứng có cải thiện hay không.
Bạn sẽ phải đưa gluten trở lại chế độ ăn của mình và xem liệu các triệu chứng có trở lại hay không.
Nếu các triệu chứng của bạn không cải thiện khi ăn chế độ không chứa gluten, mà cũng không tệ đi khi ăn gluten trở lại, thì thủ phạm hẳn phải là cái gì đó khác.
FODMAPs cũng có thể gây ra các vấn đề về tiêu hoá
FODMAPs là những cacbonhydrat chuỗi ngắn tìm thấy trong nhiều thực phẩm, kể cả lúa mì.
Nhiều người không thể tiêu hóa chúng được, do đó có thể gây ra các triệu chứng tiêu hóa khác nhau.
Có một số bằng chứng cho thấy nhiều người “mẫn cảm với gluten” thực ra là mẫn cảm với FODMAPs chứ không phải gluten.
Một nghiên cứu trên 37 người bị mẫn cảm gluten đã cho người tham gia dùng chế độ ăn ít FODMAP và nó đã làm giảm các triệu chứng. Những người tham gia sau đó được cho ăn gluten bị phân lập, kết quả là nó không ảnh hưởng đến các triệu chứng tiêu hóa.
Điều này chỉ ra FODMAPs có thể là thủ phạm thực sự đối với nhiều người nghĩ rằng họ có phản ứng tiêu cực với gluten.
Những loại thực phẩm có hàm lượng gluten cao
Các nguồn chứa gluten phổ biến nhất là:
Lúa mì
Lúa mì spenta
Lúa mạch đen
Lúa mạch
Bánh mì
Mì ống
Bánh ngũ cốc
Bia
Các loại bánh ngọt
Lúa mì được thêm vào tất cả các loại thực phẩm chế biến. Nếu muốn tránh gluten thì bạn nên bắt đầu đọc nhãn thực phẩm thì hơn.
Làm thế nào để có được một chế độ ăn uống không chứa gluten
Bắt đầu chế độ ăn uống không chứa gluten có thể khá khó khăn. Điều đầu tiên bạn cần làm là bắt đầu đọc thông tin về mọi thứ mình ăn.
Bạn sẽ sớm nhận ra rằng gluten, đặc biệt là lúa mì, được thêm vào khá nhiều loại thực phẩm. Bạn cần tránh thức ăn chế biến, bánh ngũ cốc và ngũ cốc chứa gluten.
Ngũ cốc không chứa gluten
Có một vài loại ngũ cốc và hạt tự nhiên không chứa gluten. Bao gồm:
Ngô;
Cơm;
Hạt quinoa;
Hạt lanh;
Hạt kê;
Lúa miến;
Bột năng;
Bột kiều mạch;
Bột hoàng tinh;
Rau dền;
Yến mạch.
Thực phẩm không chứa gluten
Có rất nhiều thực phẩm có lợi cho sức khỏe và không chứa gluten, bao gồm:
Thịt;
Cá và hải sản;
Trứng;
Sản phẩm từ sữa;
Trái cây;
Rau;
Cây họ đậu;
Quả hạch;
Các loại củ;
Chất béo như dầu và bơ;
Các loại thảo mộc và gia vị.
Có phải ai cũng nên nên tránh xa gluten?
Đối với đa số mọi người thì tránh ăn gluten là không cần thiết. Đối với những người có các điều kiện sức khoẻ nhất định thì việc loại bỏ gluten khỏi chế độ ăn uống có thể tạo ra sự khác biệt rất lớn.
Hơn nữa, việc thử một chế độ ăn mới thường là vô hại. Bất kỳ chất dinh dưỡng nào có trong ngũ cốc chứa gluten cũng đều có ở các loại thực phẩm khác hết.
Chỉ cần đảm bảo là bạn chọn đúng loại thực phẩm lành mạnh. Đôi khi không thể tin được thông tin ghi trên nhãn sản phẩm.
Lợi ích của chế độ ăn không có gluten là gì?
Chế độ ăn kiêng không có thức ăn chứa gluten cần thiết để kiểm soát các triệu chứng và dấu hiệu của một số bệnh như:
– Bệnh celiac:
Đây là một căn bệnh dị ứng khá nguy hiểm. Gluten tác động lên hệ miễn dịch và gây nên các tổn thương ở ruột non. Điều này làm cản trở quá trình hấp thu các chất dinh dưỡng từ thức ăn vào trong cơ thể. Tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến sự thiếu hụt các chất dinh dưỡng trong cơ thể. Việc thực hiện chế độ ăn không có gluten sẽ giúp giảm các triệu chứng của bệnh và khi đó các tổn thương sẽ dần hồi phục. Nếu bạn không nghiêm túc thực hiện chế độ kiêng này thì các tổn thương sẽ quay trở lại mặc dù ngay lúc này bạn không cảm nhận được sự hiện diện của bệnh.
Sự nhạy cảm gluten không celiac sẽ gây ra một số triệu chứng như: đau bụng, đầy hơi, nhức đầu, phát ban, tiêu chảy hoặc táo bón… Mặc dù không gây ảnh hưởng đến các mô ở ruột nhưng nó cũng khiến cơ thể mệt mỏi và khó chịu. Vì thế, việc kiêng ăn gluten sẽ giúp cho thể tránh được những triệu chứng này. Celiac là một bệnh rối loạn miễn dịch tự miễn, việc thiếu máu gluten sẽ gây ảnh hưởng đến các mô thần kinh và gây nên sự mất kiểm soát các cơ trong cơ thể
– Bệnh dị ứng lúa mì:
Giống như một số bệnh dị ứng khác, cơ thể sẽ hiểu nhầm gluten hoặc một loại protein nào đó trong lúa mì là tác nhân gây bệnh. Lúc này, hệ miễn dịch sẽ tạo nên kháng thể nhằm chống lại loại protein đó, kết quả của phản ứng này khiến cho việc hô hấp trở nên khó khăn, tắc nghẽn và kèm theo một số triệu chứng khác.
Chế độ ăn kiêng không có gluten mang đến nhiều lợi ích về sức khỏe. Đây chính là động lực để nhiều người kiên trì thực hiện chế độ ăn này. Tuy nhiên, nó vẫn là một thách thức lớn cho những ai muốn thực hiện chế độ ăn tránh lúa mì và các loại ngũ cốc có chứa gluten. Mục đích của việc thực hiện chế độ ăn không có gluten là loại bỏ hoàn toàn gluten trong khẩu phần ăn hàng ngày. Tuy nhiên, để loại bỏ các loại thực phẩm có chứa gluten ra khỏi bữa ăn là một thách thức không hề nhỏ. Bởi vì khi thực hiện chế độ ăn này bạn cần phải đọc kỹ thành phần của thức ăn trước khi ăn. Không chỉ thế, khẩu phần ăn hàng ngày của bạn cũng cần phải có sự thay đổi cho phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng cho cơ thể.
Đối với những người nghi ngờ bị mắc bệnh celiac thì nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi áp dụng chế độ ăn không có gluten. Bởi vì nếu không hỏi ý kiến của bác sĩ mà áp dụng ngay thì có thể sẽ làm ảnh hưởng đến kết quả chẩn đoán của bác sĩ sau này.
Thông tin cơ bản cần biết về Gluten
Đặc tính của gluten
Gluten là một protein không hòa tan trong nước mà ngược lại sẽ bị trương lên và tạo thành một khối dẻo có độ đàn hồi cao giúp tạo sự kết dính cho bột khi được nhào với nước. Đây là một trong những lợi ích lớn nhất của gluten trong làm bánh và chế biến thực phẩm. Khối bột mì có Gluten khi được trộn với đường và chất lên men sẽ tạo ra khí CO2 và làm cho bột bánh được phồng đều, sau đó được kết tụ và giúp cố định hình dạng cuối cùng cho bánh khi hoàn tất quá trình nướng trong lò.
Thành phần chính của Gluten
Gluten gồm 2 thành phần chính là glutenin và gliadin, 2 thành phần này liên kết với nhau mang lại độ dẻo, dai và sự kết dính cho bột mì – nguyên liệu chính để chế biến các loại bánh và bánh mì. Mỗi protein khi ở trạng thái ướt sẽ mang đến một tác dụng riêng: trong khi glutenin tạo độ co giãn và chắc chắn cho khối bột thì gliadin lại giúp tạo sự kết dính và độ đàn hồi kéo dãn cao.
Làm thế nào để đánh giá được chất lượng của gluten?
Các chuyên gia đưa ra các hướng dẫn cụ thể để đánh giá chất lượng của gluten như sau:
Gluten tốt sẽ có màu sáng, đôi khi xám hoặc hơi vàng. Ngược lại, gluten xấu chỉ có màu xám.
Gluten tốt có khả năng hút nước cao, thông thường, một gluten tươi chứa 65% hàm lượng nước.
Gluten tốt có tính đàn hồi, độ dẻo, dai, giãn nở và bông xốp; khó căng đứt.
Ứng dụng của gluten trong nghề bếp
Được ứng dụng phổ biến nhất trong làm bánh, kể cả bánh mì và bánh ngọt giúp tăng thêm độ dẻo, độ đàn hồi, định hình cấu trúc và hình dạng của sản phẩm được tốt hơn. Gluten cũng giúp các loại bánh được mềm, dẻo, tăng hương vị và thời gian bảo quản được lâu hơn nhờ đặc tính hút nước và giữ nước cao.
Gluten được ứng dụng trong chế biến hầu hết các loại bánh mì, bột mì, bánh pizza, pasta, bánh quy, bánh ngọt, bia và một số thực phẩm nướng,.. Chúng cũng được sử dụng để làm đặc trong súp, bánh kẹo, chè, mạch nha và một số thực phẩm khác.
Những ai không dùng được gluten?
mặc dù đây là loại protein gần như không thể thiếu trong làm bánh và chế biến các loại thực phẩm, tuy nhiên không phải tất cả mọi người đều dùng được gluten vì có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe nếu người đó mắc phải một số bệnh không dung nạp gluten như bệnh celiac, bệnh tự miễn hoặc dị ứng với gluten, lúa mì.
Gluten free là gì?
Gluten free là cụm từ chỉ những thực phẩm không chứa Gluten. Khái niệm Gluten free xuất hiện khi Gluten được xem là nguyên nhân gây ra bệnh Celiac – một chứng bệnh rối loạn tiêu hóa do cơ thể không hấp thu được chất béo. Đường ruột không dung nạp, hấp thu được gluten dẫn tới bệnh Celiac. Bệnh Celiac có thể dẫn tới tử vong và không chữa được, cách duy nhất để phòng tránh là không ăn những đồ ăn chứa Gluten.
Gluten free có tốt cho sức khỏe?
Thực phẩm được dán mác Gluten free chưa chắc có lợi cho sức khỏe. Việc tránh sử dụng Gluten trong sản xuất bánh mỳ, bánh quy, pizza… khiến các nhà sản xuất sử dụng nhiều chất béo hoặc đường giúp khách hàng cảm thấy ngon miệng. Việc làm này lại khiến hàm lượng đường và chất béo trong thực phẩm tăng lên vẫn gây hại sức khỏe.
Một số nhà hàng lớn có hẳn một danh sách các món ăn không Gluten để phục vụ những thực khách có nhu cầu
Gạo nâu, hạt kê, kiều mạch, rau dền… là một số thực phẩm Gluten free điển hình. Những thực phẩm này còn giàu các chất chống oxy hóa, chất xơ, vitamin B… tốt cho sức khỏe.
Gluten là gì? Gluten có tốt cho sức khỏe không qua bài viết trên bạn đã hiểu rồi đúng không nào? Gluten không gây ảnh hưởng quá nặng nề cho cơ thể của người bình thường nên bạn có thể an tâm. Nếu bạn là một người bị dị ứng với Gluten bạn hãy cẩn thận khi sử dụng thực phẩm nhé! Hy vọng bài viết trên có thể giúp ích được cho bạn!
